కూల్చిన పాక్ డ్రోన్లు.. ఫోరెన్సిక్ విశ్లేషణలో ఏం తెలుస్తుంది..?

దిశ, వెబ్ డెస్క్: పహల్గామ్‌లో జరిగిన ఉగ్రదాడికి ప్రతిగా భారత్ పాకిస్తాన్‌లోని ఉగ్ర స్థావరాలను ధ్వంసం చేయడంతో, పాకిస్తాన్ వైపు నుండి భారత్‌పై డ్రోన్ దాడులు ఎక్కువయ్యాయి. మొదటి రోజే కనీసం 400 డ్రోన్లను ఉపయోగించారని భారత్ ఆర్మీ వెల్లడించింది. వాటిని భారత సైన్యం కూల్చివేసింది. ఇప్పుడు ఆ డ్రోన్ల ఫోరెన్సిక్ విశ్లేషణ జరుగుతోంది. అసలు డ్రోన్ ఫోరెన్సిక్ ఇన్వెస్టిగేషన్‌లో ఏమి పరిశీలిస్తారో తెలుసుకుందాం.

డ్రోన్ అంటే ఒక మానవరహిత విమానం. దీనిని సాధారణంగా అన్‌మ్యాన్డ్ ఏరియల్ వెహికల్ (UAV) లేదా అన్‌మ్యాన్డ్ ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్ సిస్టమ్ అని కూడా అంటారు. నిజానికి డ్రోన్ ఒక ఎగిరే రోబోట్ లాంటిది. దీనిని రిమోట్ ద్వారా నియంత్రించవచ్చు. ఇది సెన్సార్లు , GPS ద్వారా పనిచేస్తుంది. దీనిని యాంటీ ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్ టార్గెట్ ప్రాక్టీస్, నిఘా సమాచారం సేకరించడం కోసం ఉపయోగిస్తారు. ఇప్పుడు ఆయుధాల వేదికగా కూడా దీని వినియోగం పెరుగుతోంది.

డ్రోన్ల తనిఖీలో ఏమి కనుగొంటారు?

డ్రోన్ ఫోరెన్సిక్ విశ్లేషణలో డ్రోన్‌ను గుర్తించడం ఒక ముఖ్యమైన పని. దానిని ఏ తయారీదారు తయారు చేశారు అని కూడా చూస్తారు. డ్రోన్ ఫోరెన్సిక్స్‌లో దాని లైసెన్సింగ్ నియంత్రణను సిద్ధం చేయడం కూడా ఒక భాగం. డ్రోన్ ద్వారా ఏదైనా సంఘటన జరిగితే, దాని సమాంతర అధ్యయనం చేస్తారు. దానిలో అమర్చిన GPSని ట్రేస్ చేయడానికి ప్రయత్నిస్తారు. దాని ఫ్లైట్ కంట్రోలర్ చిప్‌ను పరిశీలిస్తారు. వీటన్నిటి ద్వారా డ్రోన్ సామర్థ్యాన్ని తెలుసుకుంటారు. అంతేకాకుండా, డ్రోన్‌ను ఎక్కడ నుండి ఎగరవేశారు, దానిని ఎక్కడ నుండి నియంత్రిస్తున్నారు అనే విషయాలను కూడా కనుగొనడానికి ప్రయత్నిస్తారు.

డ్రోన్లు ఎలా పనిచేస్తాయి?

డ్రోన్‌కు ప్రాథమికంగా రెండు విధులు ఉంటాయి: ఫ్లైట్ మోడ్ , నావిగేషన్. ఎగరడానికి డ్రోన్‌లో శక్తి వనరు ఉండాలి, అది బ్యాటరీ లేదా ఇంధనం కావచ్చు. వాటిలో సాధారణంగా రోటర్లు, ప్రొపెల్లర్లు, రెక్కలు లేదా ఫ్రేమ్ ఉంటాయి. డ్రోన్ ఫ్రేమ్‌ను తేలికైన పదార్థంతో తయారు చేస్తారు, తద్వారా దాని బరువు తక్కువగా ఉంటుంది. ప్రొపెల్లర్‌లు కలిగిన డ్రోన్‌లో నాలుగు డబుల్ బ్లేడెడ్ ప్రొపెల్లర్‌లు ఫ్రేమ్‌కు అనుసంధానించబడి ఉంటాయి. అవి మోటార్‌ను ఉపయోగించి లిఫ్ట్ చేస్తాయి. రెక్కలున్న డ్రోన్‌లో విమానం కదలికను ఉపయోగించి రెక్కలను గాలిలోకి నెట్టివేయడం ద్వారా అది పైకి లేస్తుంది.

డ్రోన్‌ను నియంత్రించడానికి ఒక కంట్రోలర్ అవసరం. ఇది ఆపరేటర్‌కు రిమోట్ కంట్రోల్ ఉపయోగించి దానిని ప్రారంభించడానికి, నావిగేట్ చేయడానికి , ల్యాండ్ చేయడానికి అనుమతిస్తుంది. ఈ సమయంలో దాని ఆపరేటర్ అంటే పైలట్ భూమిపైనే ఉంటాడు. కొన్ని డ్రోన్లు స్వయంచాలకంగా కూడా ఎగరగలవు.

డ్రోన్‌లో ఎన్ని భాగాలు ఉంటాయి?

డ్రోన్‌లో అనేక రకాల భాగాలు ఉంటాయి. దానిలో ఎలక్ట్రానిక్ స్పీడ్ కంట్రోలర్ ఉంటుంది, ఇది మోటార్ వేగం , దిశను నియంత్రిస్తుంది. దీనితో పాటు ఫ్లైట్ కంట్రోలర్, GPS మాడ్యూల్, బ్యాటరీ, యాంటెన్నా, రిసీవర్, కెమెరాలు, కెమెరాలను వైబ్రేషన్ నుండి రక్షించడానికి గింబల్స్, సెన్సార్లు మొదలైనవి ఉంటాయి. దానిలో అమర్చిన యాక్సిలరోమీటర్ డ్రోన్ వేగాన్ని కొలుస్తుంది, అయితే ఆల్టిమీటర్ దాని ఎత్తును తెలుపుతుంది.

అమెరికా వద్ద అత్యంత శక్తివంతమైన డ్రోన్

ప్రపంచంలో అత్యంత ప్రసిద్ధ డ్రోన్‌లలో అమెరికాకు చెందిన MQ-9 రీపర్ ఒకటి. దీనిని ప్రపంచంలోనే అత్యంత శక్తివంతమైన డ్రోన్‌గా కూడా పరిగణిస్తారు. MQ-9 రీపర్ 50 వేల అడుగుల ఎత్తు వరకు పనిచేయగలదు. ఇది 27 గంటల కంటే ఎక్కువసేపు ఇంధనం నింపకుండా నిరంతరం పనిచేయగలదు.

60 వేల అడుగుల ఎత్తులోనూ పనిచేయగలదు

డ్రోన్ RQ-4 గ్లోబల్ హాక్ అత్యధిక ఎత్తులో పనిచేయగలదు. ఇది ఎక్కువ కాలం ఉండే నిఘా డ్రోన్. గ్లోబల్ హాక్ 60,000 అడుగుల కంటే ఎక్కువ ఎత్తులో 30 గంటల కంటే ఎక్కువసేపు నిరంతరం గాలిలో ఉండగలదు.

150 కిలోల వరకు పేలుడు పదార్థాలు తీసుకెళ్లగలదు

బైకర్ మకినా అభివృద్ధి చేసిన డ్రోన్ బేరక్టార్ TB2 కూడా ప్రపంచవ్యాప్తంగా పేరు తెచ్చుకుంది. ఈ డ్రోన్ 27 వేల అడుగుల ఎత్తులో ఎగరగలదు. ఇది కూడా అమెరికన్ డ్రోన్ లాగానే 27 గంటల పాటు ఎటువంటి ఇబ్బంది లేకుండా తన మిషన్‌ను పూర్తి చేయగలదు. ఈ డ్రోన్ ద్వారా 150 కిలోల బరువు వరకు సామాను లేదా పేలుడు పదార్థాలు తీసుకెళ్లవచ్చు. దీని ద్వారా సాయుధ వాహనాలు , కోటలపై ఖచ్చితమైన దాడి చేయవచ్చు.

చైనా డ్రోన్ కూడా పాశ్చాత్య దేశాలతో పోటీపడుతుంది

చైనా ఏరోస్పేస్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ కార్పొరేషన్ (CASC) CH-5 రెయిన్‌బో డ్రోన్‌ను అభివృద్ధి చేసింది. ఈ డ్రోన్ పాశ్చాత్య దేశాల డ్రోన్‌లకు కూడా దీటుగా నిలుస్తుంది. ఇది నిరంతరం 60 గంటల వరకు పనిచేయగలదు , 30 వేల అడుగుల ఎత్తు వరకు తన మిషన్‌ను పూర్తి చేయగలదు.

హెర్మిస్ 900 నిరంతరం 36 గంటలు పనిచేయగలదు

ఎల్బిట్ సిస్టమ్స్ హెర్మిస్ 900 డ్రోన్‌ను భారతదేశంతో సహా అనేక దేశాలు ఉపయోగిస్తున్నాయి. ఇది ఎటువంటి ఆటంకం లేకుండా 30 వేల అడుగుల ఎత్తు వరకు పనిచేయగలదు. హెర్మిస్-900 36 గంటల కంటే ఎక్కువసేపు నిరంతరం పనిచేయగలదు. ఇది 350 కిలోల వరకు పేలుడు పదార్థాలతో సహా ఏదైనా సామాను తీసుకెళ్లగలదు. దీనిలో సింథటిక్ అపెర్చర్ రాడార్‌తో పాటు మెరైన్ పెట్రోల్ రాడార్, సెన్సార్లు , కమ్యూనికేషన్ సిస్టమ్ అమర్చబడి ఉంటాయి.